ШИЛҮҮС

  Аз жаргалаар дүүрэн бага нас минь миний амьдралын чимэг байж дээ гэж дандаа бодогддог юм. Намайг 11 настай байхад манайд нэг шилүүсний зулзага байдаг байлаа. Бид нар энүүхэн Солооны аманд зусаж байсан хөгшин аавындаа очоод буцаж явтал замд нэг хөөрхөн амьтан таарсан нь бидний Жижгээ гэж нэрлэсэн шилүүсний зулзага юм. Эхээсээ төөрсөн тэр амьтныг аав минь их л зүтгэл гаргаж байж барьж өгсөн дөө. Тэгээд хашаандаа жижигхэн тоосгон оромж бариад тэндээ Жижгээгээ байлгадаг байлаа. Зэрлэг амьтан болохоор ерөөсөө нялхаддаггүй, сүртэй хүжигнэсэн дуутай тэр амьтнаас айгаад арын гудамны зуудаг нохой хүртэл манай хашаанаас холуур явна. Эрэгтэй дүү нар маань өглөөний нарнаар л Жижгээгээ харна гээд гадаа сууна. Өглөөний наранд өөрийгөө ээдэг байсан юм болов уу даа, тоосгон байшин дээрээ сууж байдагсан. Хөөрхийг улсын циркт өгсөн боловч нохойд бариулсан гэсэн хэл ирсэн юм даа. Хангайн амьтан хангайдаа л байж баймаар юм байна лээ.

Тэгээд Жижгээгээ дурсаж шилүүсний тухай материал орууллаа. Ер нь бол амьтаны тухай булан гаргаж мэдээлэл байнга оруулж байх санаа төрлөө.

 

Дэлхийд нийт 69 зүйлийн зэрлэг мий амьдардгаас арслан, бар, ирвэс гэх мэт барсын төрлийн долоо, шилүүс мануул гэх мэт мийн төрлийн 62 зүйл мий байдаг байна. Манай оронд барсын төрлөөс ирвэс, мийн төрлөөс шилүүс /Lynx lynx/, мануул, цоохондой гэсэн дөрвөн зүйл зэрлэг мий Монгол оронд тархан амьдардаг.

Шилүүс богино сүүлтэй, чихнийхээ үзүүрт туг хар үстэй байдгаараа өвөрмөц. Хүзүүнийхээ дор зангиа шиг харагддаг өрөвлөгтэй. Том хавтгай тавхайтай байдаг нь цасан дээр явахад зохимжтой бөгөөд нүүрэндээ урт сахалтай. Биеийн өнгө дунд зэргийн хүрнээс, алтлаг, хул ухаа цагаан өнгөтэй, хааяа ялангуяа мөчин дээрээ бараан хүрэн толботой. Шилүүсийн бүх зүйл цээж, гэдэс, хөлнийхөө дотор талд цагаан үстэй. Мөн шилүүсийн өнгө, үсний урт, тавхайн хэмжээ цаг уурын бүсээс хамааран өөр өөр байна.

Бусад муурын овгийн амьтдыг бодвол шилүүс байгальд орших үедээ амьтан, хүнд аюултай амьтан боловч гаршуулсан тохиолдолд гэрийн муур шиг дасдаг ажээ.

Биологийн ангилал

Аймаг:	Амьтан
Хүрээ:	Хөвчтөн
Дэд хүрээ:	Сээр нуруутан
Анги:	Хөхтөн
Баг:	Мах идэштэн
Овог:	Мийнхэн
Дэд овог:	Felinae
Төрөл:	Шилүүс Кэрр, 1792

Зүйлүүдийн ангилал

Felis lynx Линней, 1758 

Шилүүсний зүйлүүдийн нийт тархалт.

 

Зүйл

Lynx lynx
Lynx canadensis
Lynx pardinus
Lynx rufus